حسین فرزند علی پسر ابوطالب و فاطمه دختر محمد پیامبر اسلام و امام سوم شیعیان است. حسین ۳ شعبان ۴ هجری قمری زاده شده و در ۱۰ محرم ۶۱ در کربلا کشته شد.
در میان شیعیان، از وی با القابی همچون «اباعبدالله»، «ثارالله» و «سیدالشهدا» نام برده می‌شود.سجاد، امام چهارم شیعیان فرزند وی بوده و بنا بر روایتی حاصل ازدواج او با شهربانو، دختر یزدگرد سوم ساسانی می‌باشد.
زندگی[]
حسین بن علی هنگام زمام‌داری پدرش علی بن ابی طالب او را در جنگ‌های جمل و صفین و نهروان همراهی کرده بود. سال ۵۰ هجری وقتی که برادرش حسن پسر علی را به قتل رساندند، معاویه حدود ۱۰ سال به عنوان خلیفه باقی بود. معاویه سال ۶۰ هجری درگذشت و پسرش یزید را به جانشینی انتخاب کرد. حسین از همان ابتدا بیعت با یزید را نپذیرفت. یزید نامه‌ای به حاکم مدینه نوشت و به او دستور داد که از حسین برای یزید بیعت بگیرد و اگر حاضر نشد او را به قتل برساند. حسین که حاضر به بیعت کردن با یزید نبود با خانواده خود برای حج از مدینه به مکه رفت.
در این هنگام عده‌ای از مردم کوفه که از مرگ معاویه با خبر شده بودند نامه‌هایی برای حسین نوشتند و از او خواستند تا به عراق و کوفه بیاید. حسین نیز که مسلم بن عقیل را به کوفه فرستاده بود، خود مراسم حج تمتع را به عمره تبدیل کرد و بطرف کوفه حرکت نمود. ابتدا شماری از مردم کوفه با مسلم بن عقیل همراه شدند؛ اما با ورود عبیداللّه پسر زیاد که از طرف یزید به حکومت کوفه گمارده شده بود و خبر آورده بود که حسین بن علی مراسم حج را نیمه کاره گذاشته و شبیر قاضی فتوای قتل او را داده است و مردم کوفه را تهدید کرده بود مسلم را ترک کنند تا بلکه حسین را از ترک حج و آمدن به کوفه منصرف کرده و مانع بیعت مردم کوفه با وی شوند، مردم کوفه بیعت خود را از حسین بن علی پس گرفتند و به روی او شمشیر کشیدند.
حسین بن علی و حکومت وقت[]
حسین بن علی خود گفته است:«من برای اصلاح و سامان دادن در امت جدم رسول خدا قیام کرده ام، می خواهم امر به معروف و نهی از منکر نموده و به سیره جدم و پدرم علی بن ابی طالب عمل کنم.» حسین بن علی موافق راه و روش حکومت هم عصر خود نبود و مخالف آن بود و این اعلام موجودیت او را نشان می داد. او شدت سرسختی هیات حاکمه عصر و میزان فشار و اختناقی که برای اهل بیت از سوی حکومت حاکمه اعمال میشد را محک میزد. به حدی که حکومت حاکم در واقعه عاشورا (۱۰ محرم سال ۶۱ هجری قمری) حتی به طفل شیر خواره و زنان و کودکان و یتیمان اهل بیت محمد نیز رحم نکردند. قتل حسین بن علی موجب سرنگونی حکومت وقت شد. معاویه نیز همین را از قبل پیش بینی کرده بود و به یزید سفارش اکید نموده بود که از قتل حسین بن علی صرف نظر کند و اگر حسین با او بیعت نکرد او را به حال خود وا گذارد و با او مدارا کند زیرا قتل او باعث بر اندازی حکومت بنی امیه و اقبال مردم به خاندان پیامبر اسلام خواهد شد. ولی یزید نصیحت پدر خود را عمل ننمود و تصمیم به در بستن خانه اهل بیت پیامبر اسلام گرفت.
عقیده شیعیان در مورد انگیزه حسین بن علی[]
میان شیعیان در مورد انگیزه وی از حرکت به سوی کربلا دو نظر متفاوت وجود دارد. گروه اول معتقدند حسین بن علی با توجه به دریافت تعداد زیادی نامه (که تعداد آن را تا از هفتاد هزار ذکر کرده اند) از سوی مردم کوفه و پس از حصول اطمینان از اصالت آنها با تایید مسلم بن عقیل، و با اتکا به حمایت آنان به منظور سرنگونی حکومت منحرف و جایگزینی حکومت اصیل اسلامی به سوی کوفه حرکت کرد ولی به دلیل عهد شکنی مردم کوفه نتوانست به منظور نهایی خود برسد ولی با این حال تبدیل به الگوی مبارزه گردید. علی شریعتی می گوید:«پس این امام حسین که خودش را، زندگی اش را و خانواده اش را و همه و همه را با این شکل نابود کرد برای زندگی من و تو نبود؟ برای اینکه پیروش از زیر بار ستم و ظلم و بیعت دروغ و جور خلاص شود نبود؟ برای این بود که ما اینجا گناه کنیم و بعد برای او گریه کنیم که در قیامت از ما شفاعت کند؟ در دنیا به درد ما نمی‌خورد؟»
گروه دیگر معتقدند که با داشتن علم به غیب، وی از ابتدا می دانست که چه اتفاقی خواهد افتاد ولی با این وجود پای در این راه گذاشت. این گروه انگیزه های گوناگونی مانند الگو شدن برای شیعیان و یا بخشایش گناهان کسانی را که به وی ارادت دارند یا بر وی سوگواری می کنند را انگیزه اصلی حسن بن علی می دانند. این دو عقیده گاه در تاریخ تشیع و میان دانشمندان شیعه بحث هایی به دنبال داشته است که آخرین مورد آن در زمان انتشار کتاب شهید جاوید بوده است. این کتاب نظر گروه اول را تایید می کند، آیت الله منتظری به اتفاق آیت الله علی مشکینی برای کتاب شهید جاوید یادداشت تأیید آمیزی نوشتند که به عنوان تقریظ در ابتدای کتاب آمده است. صالحی نجف آبادی نویسنده کتاب گفته است «یک کتاب نوشته ام که بیش از ۴۰ کتاب ردیه علیه آن چاپ شده است.»
دیدگاه شیعیان در مورد جایگاه حسین در نزد محمد[]
حرم حسین بن علی در کربلا، عراق
شیعیان معتقدند حسین بن علی نزد محمد از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بود. نمونه آن در سخنان محمد، پیامبر اسلام، به نقل از شیعیان است:
}}| colspan="3" style="padding-top: 10px" }|—}}|, }}}
}}}}
| | width = }}}}}}}}}}|height = }}}}}}}}}}}}| حسین از من است و من از حسینم هر که حسین را دوست بدارد خداوند دوستش دارد. | | width = }}}}}}}}}}|height = }}}}}}}}}}}} |
—}}|, }}}
}}}}
| | width = }}}}}}}}}}|height = }}}}}}}}}}}}| حسین یکی از اسباط است. | | width = }}}}}}}}}}|height = }}}}}}}}}}}} |
—}}|, }}}
}}}}
| | width = }}}}}}}}}}|height = }}}}}}}}}}}}| حسین از من است و من از اویم. | | width = }}}}}}}}}}|height = }}}}}}}}}}}} |
—}}|, }}}
}}}}
| | width = }}}}}}}}}}|height = }}}}}}}}}}}}| خدایا! من او را دوست دارم تو نیز دوستش بدار | | width = }}}}}}}}}}|height = }}}}}}}}}}}} |
جستارهای وابسته[]
- عزاداری حسین
- واقعه کربلا
- مقتل الحسين
- تشیع
- امام
- علی اکبر پسر حسین
- علی اصغر پسر حسین
کتاب شناسی[]
- لمعات الحسین علیه‌السلام، تالیف سیّدمحمّدحسین حسینی‌طهرانی، حاوی برخی از خطبه‌ها و موعظه‌های وی.
- فتح خون (روایت محرم)، نوشته سیٌد مرتضی آوینی، روایتی از وقایع منجر به واقعه عاشورا.
پانویس[]
منابع[]
- فرهنگ شیعه، نویسندگان: محمد خطیبی و دیگران، انتشارات زمزم هدایت، ۱۳۸۵، شابک: ۷- ۷۳- ۸۷۶۹- ۹۶۴
- جلاء العیون (تاریخ چهارده معصوم علیهم لسلام)، علامه مجلسی، تحقیق سید علی امامیان، انتشارت سرور، ۱۳۸۳، شابک: ۳- ۳- ۹۱۴۶۷- ۹۶۴
پیوند به بیرون[]
- دانشنامه امام حسین، پایگاه حوزه